İncelikler 7

Orhan Pamuklar da Poğaça Yer, Doğu Öyküleri, To Do List’lere Çare, Ünlem İşareti Kirliliği

Merhaba Poğaçacı,

Günaydın. Eğer mide yanmasını göze alıp kahvaltıyı poğaça ile geçiştirmeye karar verdiysen, Sevgili Orhan Pamuk’un da sokak arasındaki bir tezgahtan bir kaşarlı sardırdığını hatırla. Bilmiyorsan eğer, bu hitabın sebebi bir belgesel (67 Dakika).

Bu hafta zarfta bir öykü, To Do List alternatifi ve bir kısa belgesel yer alıyor. Ekim ayı için kitap hediyesi kazanan talihli ve kasım ayı hediyeleri de belli oldu.

Unutmadan, henüz pek aktif olmayan bir Instagram sayfamız var artık.

İncelikler dilerim.

Kimin Krallığı Daha Büyük: Hükümdarların mı Sanatçıların mı?

Ankara’da sevdiğim bir sahaf var. Giderken aklımda bir liste olmaz, kendimi rastlantılara bırakırım. Bir seferinde Marguerite Yourcenar’la göz göze geldim, tanışıklığımız ve hayranlığım böyle başladı. O gün edindiğim Doğu Öyküleri’nin ilk hikâyesi bir ressam ve çırağı üstüne.

Wang-Fo yaşadığı topraklarda ünlü bir ressam ancak eserlerine paha biçmez, onları bir kase çorba ile takas eder, çırağı ile yokluk içinde yaşar. Bir gün hükümdarın askerleri yaka paça saraya götürür onları. Hükümdar çocukluğunu Wang-Fo’nun resimleriyle dolu bir odada geçirmiştir ve tam da bu yüzden ressamın çok büyük bir cezayı hak ettiğini düşünmektedir:

On altı yaşımda, beni dünyadan ayıran kapıların açıldıklarını gördüm: Bulutlara bakmaya sarayın taraçasına çıktım; ama senin günbatımlarındaki bulutlar kadar güzel değildiler. İmparatorluğun dört bir yanını dolaştım. Bedenleri başlı başına birer bahçeyi andıran kadınlarını bulamadım. Sahillerin çakıllarını gördükçe okyanuslardan tiksinti geldi. Köylerdeki börtü böcek, pirinç tarlalarının güzelliğini görmemi önlüyor. İşkence altındakilerin kanı, tuvallerine çizdiğin nar kadar kırmızı değil.

Bana yalan söyledin Wang-Fo, koca sahtekâr. Dünya, çılgın bir ressamın boşluğa fırlattığı birtakım karmaşık lekeler yığınından, durmadan bizim gözyaşlarımızla silinen lekeler yığınından başka bir şey değil… Han Krallığı, krallıkların en güzeli değil, ve ben, imparator değilim. Hüküm sürmeye değer tek imparatorluk, senin Bin Renk ve Bin Eğri yollarından geçerek, kapılarından içeri girip hükmettiğin yerdir. Erimesi imkânsız olan karların örttüğü dağlarda ve ölümsüz nergis çiçeği tarlalarında ancak sen hüküm sürebilirsin. (Adam Yayınları, Çeviri: Hur Yümer, s. 17. Hikâyenin tamamı Metis’in sitesinde mevcut: 2778 Kelime)

To Do List’lere Çare: Zamanı Bölmek

Yanında stajyerlik yaptığım avukatın masasında hep bir A4 olur. Üstünde kocaman harflerle TO DO LIST yazar. Dikkati çabuk dağılan birisi olarak, ben de günlere bu şekilde başlamaya karar vermiştim. Ancak daha az önem arz eden işlerde çok zaman kaybettiğimi fark ettim. İşlerin hepsi yetişmiyor ya da sınırlı bir vakte sıkışıyordu. Bu problemi başkaları da yaşıyormuş. Hatta bir araştırmaya göre To Do List’lerdeki maddelerin %40’ı tamamlanmıyor. Sonra bir yazıya denk geldim, basit bir alternatif öneriyor:

• Günü belli zaman aralıklarına bölün.
• Bu aralıklar sizin iş yoğunluğunuza, dikkat aralığına göre olsun.
• Hangi işin ne kadar zaman alması gerektiğini hesap edin.
• Sonra her aralık için bir ya da birkaç iş belirleyin.

(950 Kelime, İngilizce)

Ünlem İşareti Kirliliği

Gündelik iletişimimizin çoğu yüz yüze değil. Telefonda konuşmayı da sevimli bulmayanlardanım. Yazışıyoruz. Sosyal medyada paylaşım yapıyoruz. Bu ekranlarda edindiğimiz alışkanlıklar zamanla diğer metinlere de aksediyor sanıyorum. En çok rahatsız olduğum konu, düz yazıya dahil olan emojiler ve aşırı dozda kullanılan ünlem işaretleri.

Netflix yapımı Explained’in noktalama işareti ile ilgili pek güzel bir bölümü var (15 Dakika). Katıldığım bir atölyede Semih Gümüş de yazıda vermek istediğimiz duygular için kelimelerin yeterli olduğunu söylemişti. O hissi muhataba ya da okura ünlemsiz aktaramıyorsak, iyi yazamıyoruz demekmiş. Her kullanasımız geldiğinde Trump’ı hatırlayalım ve vazgeçelim.

Görseller: Wang Fo, To Do List, Trump