İncelikler 23

Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Vivian Maier, Anan Değil Baban Değil, Kliktag

Şahane Okur,

Günaydın. Bu hafta zarfta bir kitap, bir fotoğrafçı, bir belgesel, bir oyun, üç yazı ve bir uygulama yer alıyor. Birkaç güzellik ve öneri:

• Akbank Kısa Film Festivali ve Filmmor Kadın Filmleri Festivali 16 Mart’ta, İstanbul’da başlıyor.
• Netflix ve Birleşmiş Milletler işbirliği ile hazırlanan listede elli beş kadın kendilerini etkileyen filmleri önerdi: Because She Watched.
• İstanbul Edebiyat Evi’nde Podcast atölyesi 14 Mart’ta başlıyor.
• İzmir’de Ara Güler sergisi kapılarını ziyaretçilere açtı.
• Haluk Bilginer’li Kral Lear Ankara’da, hâlâ bilet varken yetişmeli.
• Kayseri Devlet Tiyatrosu kuruldu.

Sevgiyle.

Kendisi Mekân, Yürüyüşü Zaman, Ayarı İnsan

Yine Ahmed Hamdi Tanpınar’ın bu ülkeye dair yaptığı tespiti sıkça andığımız bir dönemden geçiyoruz. Yazarımız eskimeyen romanlarıyla, ne Batılılaşan ne de Doğulu kalabilen toplumumuza ayna tutuyor. Eserlerinin zamana yenik düşmemesi Tanpınar’ın başarısı olduğu kadar bizim başarısızlığımız olabilir mi?

Bir kez okumanın yetmeyeceği Saatleri Ayarlama Enstitüsü hicvin modern örneklerinden.Kabullendiğimiz tüm absürtlükler yüzümüze vuruluyor, acı acı gülümsüyoruz. Kahramanımız Hayri İrdal oldukça geveze. Kendi hayatını ve koskoca enstitünün kuruluşunu anlatırken durmaksızın yorum yapıyor:

Bazen düşünürüm, ne kadar garip mahluklarız? Hepimiz ömrümüzün kısalığından şikâyet ederiz; fakat gün denen şeyi bir an evvel ve farkına varmadan harcamak için neler yapmayız?

…

Kısa ömrümde yedi sekiz defa memleketimize geldiğini [hürriyetin] işittim. Evet, bir kere bile kimse bana gittiğini söylemediği hâlde, yedi sekiz defa geldi; ve o geldi diye biz sevincimizden, davul zurna, sokaklara fırladık. (395 Sayfa)

(Kitabın bir Penguin Classic baskısına bakın, bir de bizimkine, hoş değil)

Sıradanlığa ve Tanınmamaya Övgü: Vivian Maier

Chicago’da bir depoda keşfedilmeyi bekleyen fotoğraflar. Hazineyi üç kişi paylaşır. John Maloof, kutunun sahibini araştırmaya karar verir, Vivian Maier’i. Dadılık yapan Maier münzevi hatta gizemli bir yaşam sürmüş. Maloof’un yazdığı biyografi ile internette paylaştığı kareler büyük ilgi toplar. Araştırmalar bir belgesele hazırlıktır aynı zamanda: Finding Vivian Maier. (84 Dakika)

Vivian Maier’in fotoğrafları, yaşamın içinden, sade ve büyüleyici. Öyle ki çerçeveye sığdırılan basit bir anın ardına kırk kişi kırk farklı hikâye yakıştırabilir. Hem Maier’in kullandığı teknikler de zamanının ilerisinde. Aramızdan sessiz sedasız ayrılışı da eserleri gibi, iz bırakıyor. (807 Kelime)

Anan Değil Baban Değil, Boşla Gitsin

Latife Tekin’in büyülü romanı Sevgili Arsız Ölüm’ün tiyatro uyarlaması dillerde gönüllerde: Dirmit. Hatta dünyanın en güzel tek kişilik oyunu olabilir. Bir izleyen bir daha izliyor.

Köyden kente göç eden, bohçasında batıl inançlarını da götüren, şaşıran, şaşırdıkça kaybolan bir ailenin öyküsü. Ailenin küçük kızı Dirmit, çiçeğiyle sırlaşırken dökülüyor her şeyi. Nezaket Erden’in su gibi doğallıkla canlandırdığı karakter güldürüyor, ağlatıyor, yine güldürüyor. Oyun kadar güzel bir eleştiri yazısı Özgür Ceren Can’ın kaleminden:

Oyun süresince Dirmit ve saksı çiçeği kompozisyon sınırlarını hiç ihlal etmiyorlar. Bu tercih Dirmit’in tek göz odaya sıkışmış yaşantısının gerilimini çok iyi yansıtıyor. Oyuncu Nezaket Erden’in performansındaki duruluk da ölüdoğa/natürmort estetiğini kuvvetlendiriyor. Gözyaşlarını bir çırpıda silişindeki ve kapkara bir haberin durgunluğunu elinin tersiyle hareketlendirip zarafetle boşluğa itişindeki doğallık göz kamaştırıcı… (851 Kelime)

Yediğimiz Yiyeceklerde Neler Var: Kliktag

Kliktag gıdaların içerdiği bileşerenleri analiz eden ücretsiz bir uygulama. Uygulamayı indirdikten sonra isterseniz ürünün adı ile arama yaparak, isterseniz barkod okutarak, söz konusu gıdanın vegan olup olmadığını, besin değerlerini, katkı maddelerini kolaylıkla öğrenebiliyorsunuz.

Güne başlama şarkısı: