İncelikler 39: Bırak Üzülsünler, Bir Milyon Çocuk Kitabı, Shakespeare’i Ehlileştirmek, You’re The Worst
Şahane Okur,
Günaydın. Yeni güne hoş bir tarifle başlayalım: “Masal-dokuyucu”. Sappho, Eros’u tasvir için kullanırmış.
Kitaplardan fal baktın mı hiç? Latince adı, “Sortes Virgilianae”. Arapçası, “Tefe’ül”. Roma’da şair Virgil’in dizelerinden medet umulurmuş. İsimlendirme de Virgil’e işaret ediyor. Roma’nın doğusunda kitap sayfalarından fal bakanların adresi Hafız Dîvânı’dır.
Bu hafta zarfta bir çizgi roman, iki yazı, bir proje ve bir dizi yer alıyor.
Sevgiler.
Elâlem Üzülürse Üzülsün
Türkiye’de büyümek nasıl bir şey? Resmi tarihin, müdahaleci sevgilerin, baskıcı erkekliğin iktidarında nefes almaya çalışmak… Bir de gulyabanimiz var, her daim gözü üzerimizde: Elâlem. Kendin olmak mümkün mü, önümüze konulan taşlara rağmen? Özge Samancı, otobiyografik grafik romanı, Bırak Üzülsünler’de 1970’lerden 2000’lere uzanan dönemi, Türkiye’de doğup büyümenin neye benzediğini anlatıyor. Aynı zamanda bir başarı hikâyesi ortaya koyuyor.
Hayatı Yoluna Koyamayanlar, Yalnız Değiliz
Çocuk gözünde otuzlarındaki insanlar yaşlıdır. Belli bir olgunluğa erişmenin, hayata çekidüzen vermenin nihai tarihi. Şimdi büyüdük. Hadi okul bitti diyelim. Kolay mı iş bulmak, kendi evine çıkmak? Şartlar her geçen gün zorlaşıyor. Hem kendimizi yeterince tanıyor muyuz ki birini hayatımıza alalım?
Emekli ikramiyesiyle ev alan nesilleri biliyoruz. Sonrakiler için otuzundan önce yaşamı çekip çevirmek imkansız. Ancak yalnız değiliz. Dünyanın pek çok köşesinde gidişat fena:
20’li yaşlarımda üniversite okurken, 30’lara geldiğimde evli, kendine ait bir ailesi ve çocukları olan, uzun süredir aynı işe devam eden biri olacağımı düşünürdüm. Şimdi 40’lı yaşlarımdayım ve bunların hiçbiri olmadı. (1370 Kelime)
Okunmuş Gazetelerden Çocuk Kitapları
Selçuk Şirin’in tüm küçüklerin, çocuk kitaplarına erişmesi amacıyla başlattığı 1 Milyon Kitap projesini hatırlarsın. Geçmişte daha da güzel bir örneği, Ankara Belediyesi öncülüğünde yapılmış. Öğrenciler okunmuş gazeteleri toplamış, karşılığında SEKA kitap kağıdını tedarik etmiş. Üstelik seçilen kitaplar ve çizimler de harika.
1979 Dünya Çocuk Yılı’nda Ankaralılar, ülkemizde çocuk edebiyatı ve çocuk kitabı yayıncılığı açısından benzeri az görülür bir gelişmeye tanıklık etti. Ankara Belediyesi, çocuklara adanmış bu yılda onlara armağan olarak dağıtmak üzere on bir adet çocuk kitabının basımını yaptı. Bir Milyon Çocuk Kitabı adlı bu projenin sıradışı yönü ve onu Türkiye için bir ilk kılan şey ise kitapların basılacağı kâğıtların belediyenin düzenlediği Okunmuş Gazete Toplama Kampanyası yoluyla bizzat çocuklar tarafından sağlanmış olmasıydı. (2314 Kelime)
Shakespeare’i Ehlileştirmek
Sanat nedir? Mladen Dolar’a göre bir kopuştur. Sanat eseri, insanlığın evrensel tarihinde bir kırılma yaratır. Bütün mesele bu kırılmaya nasıl yaratacağımızla ilgilidir. Kendi beğenilerimiz, sanata bir sınır çizmez.
Her şey, bir kopuş yaratıp yaratamamanıza bağlıdır. Sanatı ancak bu ölçüte göre değerlendirebilirsiniz. Kanımca, beğeni bir ölçüt oluşturamaz; mesele benim bir şeyi beğenip beğenmemem değildir. Sanatın evrensellik üretmek gibi bir gücü vardır.
Kültür nedir? Sanatı egemenlik altına almaktır. Belirli sanat eserleri kanona dahil edilir mesela, okullarda ders olarak okutulur. Mladen Dolar’a göre sanatçıyı, sanatçı olduğunu bilmek öldürür. Şimdi senin de aklına, popüler olduktan sonra gözden düşen yazarlar geliyor mu?
Kültür, eserlere münasip bir yer ve değer biçerek sanatı ehlileştirir. “Gelmiş geçmiş en iyi oyun yazarı Shakespeare’dir” diyebilirsiniz. Çok da doğru bir şey söylemiş olursunuz; ama bu aynı zamanda Shakespeare’i ehlileştirmeye yönelik şiddet yüklü bir ifadedir. Baş edemediğiniz şeyi yüceltirsiniz. (1609 Kelime)
You’re The Worst
İkisi de berbat ötesi kişiliklere sahip. İkisinin de bağlanma korkuları, çözmeleri gereken ciddi psikolojik sorunları var. Normal insanlardan, onların mükemmel görünümlü ilişkilerinden nefret ediyorlar. Bu yüzden birbirlerini tamamladıkları, hatta ruh eşi oldukları söylenebilir. Sürekli sallantıda olan bir ilişki, tam da bu yüzden gerçekçi. Jimmy’nin İngiliz aksanı, Gretchen’ın asabi çıkışları. Toz pembe romantizmden uzak, neşeli bir anlatı. (5 Sezon, 41 Bölüm)
Güne başlama şarkısı:
1 Yorum
[…] daim gözü üzerimizde: Elâlem. Kendin olmak mümkün mü, önümüze konulan taşlara rağmen? Özge Samancı, otobiyografik grafik romanı, Bırak Üzülsünler’de 1970’lerden 2000’lere uzanan […]